Wiadomości z Europy 27 marca 2023 r.

Europosłowie popierają jedno zezwolenie na pracę i pobyt dla obywateli państw trzecich

Komisja Wolności Obywatelskich przyjęła 47 głosami do 13 sprawozdanie aktualizujące dyrektywę w sprawie jednego zezwolenia z 2011 roku. Ta procedura administracyjna jest wspólna dla wszystkich 27 państw członkowskich w zakresie wydawania zezwoleń obywatelom państw trzecich, którzy chcą mieszkać i pracować w UE. Wraz z wejściem w życie tej nowej procedury do tego zezwolenia zostaną dodani również pracownicy sezonowi oraz osoby posiadające status ochrony tymczasowej. Państwa zachowają prawo do określania liczby pracowników, którzy mogą wjechać do ich kraju. Procedura wydawania pozwoleń na pracę powinna zostać skrócona do 90 dni z obecnych czterech miesięcy oraz do 45 dni, jeśli wnioskodawca zostanie wybrany w ramach partnerstwa mającego na celu przyciągnięcie młodych talentów. Ostatnia zmiana ułatwi pracownikom zmianę pracodawcy i zachowanie pozwolenia w okresie bezrobocia trwającym do dziewięciu miesięcy.

Fit for 55: porozumienie w sprawie stacji tankowania i ładowania paliw alternatywnych

We wtorek osiągnięto wstępne porozumienie między negocjatorami Parlamentu i Rady. Porozumienie ma na celu zapewnienie Unii Europejskiej infrastruktury dla paliw alternatywnych i pojazdów elektrycznych, jednocześnie przybliżając UE do jej celów klimatycznych na rok 2050, czyli neutralności węglowej. W nieformalnym porozumieniu określono obowiązkowe krajowe cele minimalne w zakresie wdrażania infrastruktury paliw alternatywnych i zwrócono się do państw UE o przedstawienie planów realizacji tych celów. W przypadku samochodów osobowych punkt ładowania elektrycznego musi być rozmieszczony co 60 kilometrów, a jego moc musi zostać zwiększona do 600 kW do 2028 roku. W przypadku autobusów i autokarów moc będzie wynosić od 1 400 do 2 800 w zależności od trasy, co 120 kilometrów. Odstępstwa będą przyznawane regionom najbardziej oddalonym, drogom o niskim natężeniu ruchu oraz regionom zamorskim. W nieformalnym porozumieniu znalazło się też miejsce dla paliw alternatywnych. Ich użytkownicy muszą mieć możliwość łatwego płacenia w punktach tankowania. Porozumienie określa, że cena pobierana za "paliwa" powinna być wyświetlana za kWh, za minutę/sesję lub za kg, być "rozsądna, łatwo i wyraźnie porównywalna, przejrzysta i niedyskryminująca". Na koniec europosłowie zapewnili, że Komisja stworzy bazę danych, która będzie informować konsumentów o dostępności, czasie oczekiwania czy cenach na różnych stacjach.
Wreszcie, ta nieformalna umowa musi jeszcze zostać zatwierdzona przez Komitet Stałych Przedstawicieli Rady i Komisję Transportu i Turystyki Parlamentu, a następnie przez Parlament i Radę jako całość.

Przeciwdziałanie przymusowi: porozumienie w sprawie zasad dotyczących narzędzia handlowego mającego chronić UE przed szantażem gospodarczym

Negocjatorom Parlamentu udało się poprawić projekt ustawy poprzez wzmocnienie odstraszającego charakteru instrumentu zwalczania odwetu handlowego. W szczególności skrócone zostaną terminy stosowania tego narzędzia egzekwowania prawa, aby zapewnić jego skuteczność w reagowaniu na próby egzekwowania prawa przez państwo spoza UE. Narzędzie to ma na celu ochronę strategicznych i gospodarczych interesów UE przy jednoczesnym poszanowaniu umów międzynarodowych. Ma ono na celu ochronę państwa UE przed ewentualnym odwetem gospodarczym ze strony państwa spoza UE w przypadku braku zgody co do suwerennej decyzji politycznej. Negocjatorom Parlamentu udało się uwzględnić listę środków umożliwiających zadośćuczynienie w przypadku poniesienia szkody. Wzmocniono kontrolę demokratyczną poprzez zapewnienie, że posłowie do PE są informowani na każdym etapie, wraz z Radą, o działaniach podejmowanych w związku z tego typu przypadkami, które mogą być coraz częstsze ze względu na pogarszający się międzynarodowy klimat polityczny.
Ostateczny wynegocjowany tekst musi jeszcze zostać uzgodniony na spotkaniu końcowym. Następnie nieformalne porozumienie będzie musiało zostać formalnie zatwierdzone przez Parlament i Radę, zanim będzie mogło wejść w życie.

Nowe środki UE przeciwko praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

Posłowie z Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych przyjęli swoje stanowisko w sprawie trzech projektów aktów prawnych dotyczących przepisów w zakresie finansowania polityki UE, przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu. Ten pakiet legislacyjny obejmuje trzy środki: unijny "jednolity zbiór przepisów", który zawiera przepisy dotyczące należytej staranności wobec klienta. Środek ten ma również na celu położenie kresu "złotym wizom", które są wykorzystywane przez cudzoziemców w celu uzyskania paszportu UE. Następnie mamy szóstą dyrektywę w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy, która zawiera krajowe przepisy dotyczące nadzoru i wywiadu finansowego. Wreszcie mamy rozporządzenie ustanawiające Europejski Urząd ds. Zwalczania Prania Pieniędzy (AMLA), który posiada uprawnienia nadzorcze i śledcze w zakresie zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
Dzięki tym środkom, kilka obowiązków będzie musiało zostać spełnionych przez podmioty, do których są skierowane. Banki, zarządzający aktywami i kryptowalutami, agenci nieruchomości rzeczywistych i wirtualnych lub najlepsze profesjonalne kluby piłkarskie, będą zobowiązane do weryfikacji tożsamości, struktury własności i kontroli swoich klientów. Ponadto będą musiały ustalić ryzyko prania pieniędzy w swoim sektorze działalności i przekazać te informacje do centralnego rejestru.
Każde Państwo Członkowskie będzie musiało utworzyć jednostkę wywiadu finansowego (FIU) w celu zapobiegania, zgłaszania i zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Jednostki te będą koordynowane z AMLA, Europolem, Eurojustem i Prokuratorem Europejskim. W celu szybkiego działania, jednostki FIU będą musiały mieć dostęp do informacji na temat rzeczywistych właścicieli, rachunków bankowych, rejestrów gruntów lub nieruchomości, co jest szczególnie cenione przez grupy przestępcze. Wreszcie, posłowie chcą, aby państwa członkowskie zbierały informacje na temat własności aktywów, takich jak jachty, samoloty i samochody o wartości ponad 200 000 euro lub towary przechowywane w strefach wolnocłowych. Informacje te będą musiały być scentralizowane w krajowym rejestrze, w formacie cyfrowym, w języku UE i w języku angielskim. Informacje te powinny być uaktualniane i udostępniane jednostkom wywiadu finansowego, MLA i właściwym organom.
Po ostatnim orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości, posłowie zdecydowali, że dostęp do rejestru mogą uzyskać osoby mające uzasadniony interes, w tym dziennikarze, media, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i instytucje szkolnictwa wyższego.
AMLA będzie monitorować ryzyko i zagrożenia wewnątrz i poza UE oraz bezpośrednio nadzorować instytucje kredytowe i finansowe w zależności od poziomu ryzyka. Posłowie chcą rozszerzyć kompetencje agencji na kraje trzecie o wysokim ryzyku.
Parlament Europejski będzie gotowy do rozpoczęcia negocjacji w sprawie pakietu legislacyjnego AML/CFT po potwierdzeniu na kwietniowej sesji plenarnej.

Energia odnawialna: Posłowie osiągnęli porozumienie z Radą, aby zachęcić do korzystania z zielonej energii

Posłowie i szwedzka prezydencja Rady chcą zwiększyć udział energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii w UE do 42,5% do 2030 roku. Państwa członkowskie powinny dążyć do osiągnięcia 45% produkcji energii odnawialnej. Twierdzą, że cel ten zmniejszyłby udział gazów cieplarnianych w transporcie o 14,5%. Większy nacisk należy położyć na biopaliwa i wodór. Ponadto, cel indykatywny w postaci co najmniej 5% energii odnawialnej powinien być przestrzegany dla wszystkich nowych projektów. Posłowie wezwali również do bardziej rygorystycznych regulacji dotyczących biomasy, aby uniknąć subsydiowania przez UE niezrównoważonych praktyk.
Aby wejść w życie, nieformalne porozumienie musi teraz zostać zatwierdzone przez Parlament i Radę.

Europejski Fundusz Obronny: 1,2 mld euro na zwiększenie zdolności obronnych i innowacji w UE

Komisja przyjęła trzeci roczny program prac w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego, który przeznacza 1,2 mld euro na wspólne projekty badawczo-rozwojowe w dziedzinie obronności realizowane przez państwa członkowskie UE. Fundusz ma na celu zwiększenie wewnątrzeuropejskich partnerstw w dziedzinie obronności, a także wzmocnienie konkurencyjności przemysłu w celu wspierania interoperacyjności w całej Europie. Program 2023 koncentruje się na niezbędnych technologiach i zdolnościach obronnych, które odpowiadają priorytetom UE w zakresie zdolności określonym w kompasie strategicznym. W programie poruszono kilka tematów: nadzór kosmiczny, rozwój europejskiej korwety patrolowej, czołgi nowej generacji, rozwój lotniskowców. Wszystkim tym ambicjom towarzyszy pokaźny budżet, którego celem jest wsparcie MŚP i organizacji badawczych w zakresie nietematycznych badań i rozwoju. Ich środki finansowe zostały zwiększone o 50 % w stosunku do roku 2022. Do 2027 roku Komisja Europejska chce wygenerować do 2 mld euro inwestycji w innowacje obronne. EFR jest w tym względzie atutem, gdyż umożliwia m.in. tworzenie partnerstw między europejskimi przemysłowcami, a także wspieranie wejścia na rynek i rozwoju MŚP, które niekiedy nie dysponują odpowiednimi środkami na ten cel. UE opracowała również inny program - EUDIS (EU Defence Innovation Scheme), który koncentruje się właśnie na innowacjach. Podczas gdy EFR sponsoruje międzyeuropejskie projekty w dziedzinie obronności, EUDIS ma na celu przede wszystkim poprawę europejskich badań i rozwoju w zakresie synergii między przemysłem cywilnym, kosmicznym i obronnym. Wykracza on poza EFR, ponieważ zajmuje się innowacjami, które są skierowane do sektorów cywilnych, ale które są jednak niezbędne do zapewnienia niezależności Unii.
UE nowej generacji: wypłaty z instrumentu na rzecz odbudowy i odporności przekraczają 150 mld euro

150 mld euro dla państw członkowskich w ramach instrumentu na rzecz odbudowy i odporności (RRF). Ten instrument finansowy jest centralnym elementem planu Next Gen EU, którego budżet wynosi 800 mld euro. RRF ma na celu wspieranie transformacyjnych reform i inwestycji w państwach członkowskich, ale także przyspieszenie transformacji ekologicznej i cyfrowej. Komisja utworzyła również interaktywną mapę cyfrową projektów wspieranych przez RIF, aby zwiększyć ich przejrzystość i pokazać społeczeństwu obywatelskiemu konkretne skutki planu. W ramach RRF państwa otrzymują finansowanie po osiągnięciu wcześniej określonych etapów i celów. Komisja wyjaśnia jednak, że umieszczenie konkretnej reformy lub inwestycji na mapie nie musi oznaczać, że państwo członkowskie otrzymało już związane z tym projektem środki z RIF. Mapa pomoże użytkownikom w obserwacji reform wdrażanych przez innych członków, takich jak wprowadzenie przez Hiszpanię nowego podatku od jednorazowych opakowań plastikowych, uproszczenie procedur wydawania zezwoleń na instalację energii odnawialnej w Grecji czy reforma antykorupcyjna w Chorwacji. Mapa ta zawiera obecnie listę 250 projektów. Zbiera ona projekty według stanu ich realizacji, a mapa jest kompleksowa i opiera się na informacjach upublicznionych przez państwa członkowskie.